Kredyty frankowe udzielane przez BGŻ były dość specyficzne. Co prawda bank, podobnie jak konkurencja, odwoływał się w swoich zapisach do możliwości swobodnego kształtowania kursu waluty obcej, ale są one tak nieprecyzyjne, że wymagają od prawnika frankowego bardzo indywidualnego podejścia. Niejasność zapisów była zresztą przedmiotem korekty już w czasie trwania umowy, gdy bank przesyłał swoim klientom aneksy.

Powszechną zawiłością w regulaminach do umów w BGŻ był sposób definiowania kredytów w złotych i kredytów w walutach wymienialnych – w obu przypadkach kredytodawca wskazywał, że produkty te są wypłacane i spłacane w złotych.

Różnica polegała jedynie na tym, że kredyt w walucie wymienialnej miał być wypłacany po kusie kupna waluty, natomiast spłata miała być realizowana już po kursie sprzedaży – w obu przypadkach regulamin określał kurs wypłaty i spłaty jako „obowiązujący w Banku” w danej chwili. Nie ma więc tu wprost mowy o tabelach kursowych, o których powszechnie wspominają umowy zawierane w konkurencyjnych bankach.

W wielu przypadkach bank „naprawiał” swoje niedopatrzenie poprzez późniejsze wydanie aneksu do umów, w którym już widniał zapis o tabelach kursowych banku. Podobnie jak inni kredytodawcy frankowi, również BGŻ jednostronnie i arbitralnie kształtował kurs waluty obcej, tym samym wpływając na wysokość wypłacanej klientowi kwoty, jak i wysokość rat, które ten później spłacał. Umowy takie są dziś powszechnie unieważniane przez polskie sądy.

Co można zrobić z kredytem we frankach w BGŻ?

Klient BGŻ (obecnie BNP Paribas), który ma w tym banku kredyt frankowy, może zdecydować się na jedno z trzech rozwiązań:

• dalsze spłacanie kredytu na warunkach wynikających z umowy – rozwiązanie należy uznać za niekorzystne, nawet wówczas, gdy kredytobiorca samodzielnie kupuje franki i w nich spłaca swoje zobowiązanie. Złotówka w ostatnich miesiącach znacząco się osłabiła względem helweckiej waluty i eksperci wskazują, że w następnych miesiącach ten trend prawdopodobnie będzie się pogłębiał
• próba ugody z bankiem – w grudniu 2020 roku KNF ogłosiła rekomendacje dla banków dotyczące propozycji ugód, jakie te powinny zawierać z frankowiczami. BNP Paribas wyraził zainteresowanie ugodami, jednak nie na warunkach zaproponowanych przez KNF, lecz na własnych. Jak powszechnie wiadomo, ugody z bankami w sprawie kredytów frankowych – na zasadach proponowanych przez KNF, czy też nie – oferują frankowiczom zaledwie ułamek tego, co ci są w stanie wywalczyć na drodze sądowej
• pozwanie banku za kredyt we frankach – najrozsądniejsza obecnie opcja to złożenie pozwu przeciwko kredytodawcy i dążenie do prawomocnego uznania umowy za nieważną. Ponieważ umowy frankowe w BGŻ, jak również regulaminy do nich, zawierają liczne postanowienia niedozwolone, sądy w większości są przychylne roszczeniom frankowiczów, o czym świadczą statystyki wygranych postępowań.

Kredytobiorca może pozwać BGŻ zarówno wówczas, gdy zaciągnął kredyt na cel prywatny, jak i powiązany z działalnością gospodarczą. Ważne jest jednak zachowanie odpowiednich terminów, przedawnienie roszczeń dla obu tych grup określane jest inaczej.

Roszczenia przedsiębiorcy wobec banku przedawniają się już po 3 latach. Roszczenia konsumenta ulegają przedawnieniu kolejno po 10 i 6 latach, zależnie od dat spłaty poszczególnych rat. Wpłaty na rzecz banku dokonane do lipca 2018 roku przedawniają się po upływie 10 lat. Przedawnienie dla później spłacanych rat następuje po 6 latach.

Ugody frankowe z bankami powszechnie uważa się za nieopłacalne, nie inaczej jest w przypadku BGŻ. BNP Paribas nie przystąpił do oferowania klientom ugód wg rekomendacji KNF, jednak zaczął składać frankowiczom propozycje wg własnego pomysłu, które – wg informacji pojawiających się w mediach – można negocjować.

Rzecz w tym, że aktualna sytuacja gospodarczo-ekonomiczna wyklucza opłacalność tych ugód z tego powodu, że zawsze stanowią one konwersję zobowiązania z CHF na PLN i zmianę wskaźnika oprocentowania na WIBOR.

Czasem bank decyduje się też na umorzenie części salda zadłużenia klienta. Wystarczy jednak przeanalizować aktualne położenie kredytobiorców złotowych, którzy płacą horrendalnie wysokie raty, by zrozumieć, jak ryzykowny jest to wybór. Wobec takich perspektyw trudno decydować się na zmianę niekorzystnego, ale w miarę stabilnego kredytu frankowego na zupełnie nieprzewidywalne zobowiązanie wyrażone w złotówkach.