W ciągu zaledwie kilku tygodni znowu odnotowaliśmy kolejną prawomocną wygraną z Kredyt Bankiem. Sukces jest tym większy, iż wyrokiem Sądu I instancji zastosowano w spawie tzw.” teorię salda” niekorzystna dla naszych klientów, natomiast na skutek naszej apelacji uwzględniona została „teoria dwóch kondykcji”, zgodnie z którą bank musi zwrócić naszym klientom wszystko to co świadczyli na jego rzecz do tej pory, bez potrącania wzajemnych należności. Sąd Apelacyjny w Katowicach w dniu 16 maja 2023 r. w składzie SSA Katarzyny Żymełki zmienił wyrok Sądu I instancji w ten sposób, że w punkcie 2 i 3 w ten zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwoty 74.299,79 złotych i 18.398,11 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. W pozostałym zakresie oddalił apelację banku od wyroku sądu I instancji i zasądził od pozwanego na rzecz Klientów kwotę 9.100 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Sprawa w II instancji toczyła się pod sygn. akt I ACa 478/21, a wyrok jest prawomocny.
Głównym roszczeniem kredytobiorców w pkt 1 pozwu było roszczenie o ustalenie nieważności rzeczonej umowy kredytu oraz zasądzenie od pozwanego solidarnie na ich rzecz 74.299,79 zł i 18.398,11 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu tytułem nienależnie spełnionych świadczeń na podstawie nieważnej umowy, ewentualnie wnieśli o zasądzenie od pozwanego solidarnie na ich rzecz 55. 539,43 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu oraz wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz kosztów procesu.
Wyrokiem z 29 czerwca 2021 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił, że umowa kredytu na cele mieszkaniowe Ekstralokum z 2008r. i zasądził od pozwanego na rzecz powodów solidarnie 10.028 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, oddalił powództwo w pozostałej części i zasądził od pozwanego na rzecz powodów solidarnie 11 834 zł tytułem kosztów procesu.
Apelację od tego orzeczenia wywiodły obie strony. Ustalenie nieważności umowy, tak jak to trafnie przyjął Sąd Okręgowy uprawniało powodów do żądania zwrotu świadczeń dokonanych w wykonaniu tej umowy, jako nienależnych – w oparciu o art. 410 §1 k.c. w związku z art. 405 k.c. Powodowie na podstawie nieważnej umowy spełnili 74 299,79 złotych i 18 398,11 CHF. Sąd Okręgowy błędnie zastosował teorię salda i przyjął, że powodowie są uprawnieniu do dochodzenia zwrotu tego świadczenia po skompensowaniu go ze świadczeniem spełnionym przez pozwanego, tj. po pomniejszeniu go o 140 000 zł. Z art. 405 k.c. wynika, że jeżeli dochodzi do bezpodstawnego wzbogacenia, to powstaje tyle odrębnych stosunków jednostronnie zobowiązujących, ile było stron nieważnej umowy, które na jej podstawie otrzymały jakiekolwiek świadczenie.
Przepis ten nakłada na każdego kto uzyskał przysporzenie obowiązek zwrotu, co jest źródłem stosunku prawnego jednostronnie zobowiązującego. Nie nakłada na podmiot obowiązany do zwrotu korzyści rozliczenia tego co sam uzyskał od podmiotu uprawnionego. Intencją ustawodawcy na gruncie art. 405 k.c. nie było stosowanie teorii salda. Podniesiony przez pozwanego zarzut potrącenia nie był zasadny z uwagi na brak wymagalności roszczenia pozwanego o zwrot wypłaconego powodom kapitału, zgłoszonego do potrącenia. Nie sposób przyjąć, że treść odpowiedzi na pozew stanowiła wezwanie do zapłaty, skutecznie doręczone stronie powodowej. Pełnomocnictwo udzielone przez powodów obejmowało bowiem jedynie składanie oświadczeń materialnoprawnych, a nie ich odbiór
Postępowanie w II instancji trwało rok i 5 miesięcy. Przy czym postępowanie w I instancji trwało rok. Tym samym całe postępowanie w obu instancjach trwało nieco ponad 2 lata i 5 miesięcy co można uznać za bardzo dobry wynik, gdyż zdarza się, iż sprawy „frankowe” trwają tyle tylko w I instancji.
Powodowie z tytułu udzielonego kredytu uzyskali kwotę 140 tys. zł. Po 12 latach regularnego spłacania rat, pomimo spłaty łącznie ok. 143 tys. zł, saldo kredytu wciąż wynosiło (przy przeliczeniu go po kursie średnim NBP) 135 tys. zł. Powyższe jaskrawo przedstawia wadliwość stosowanego mechanizmu indeksacji. Uwzględnienie powództwa oznacza, że powodowie będą musieli rozliczyć się z bankiem wyłącznie w zakresie udzielonego kapitału, zatem zysk z wyroku wyniósł 138 tys. zł dla kredytobiorców.
Sprawę prowadził adw. Paweł Borowski